Ngày 23.08.2009 Giờ 14:37
| Kiến trúc & Đời sống - Bãi đậu xe và trạm tàu điện phía Bắc Noenheim là một trong những dự án của Strasbourg nhằm phát triển hệ thống phục vụ giao thông trong thành phố. Strasbourg là một điểm du lịch lãng mạn ở miền Nam nước Pháp và là nơi đặt trung tâm hội nghị châu Âu
Thiết kế bãi đậu xe nhằm khuyến khích mọi người rời ôtô cá nhân của họ ra bên ngoài thành phố và sử dụng phương tiện công cộng, nhằm tăng diện tích không gian trung tâm và cải thiện môi trường sống. Ấn tượng ban đầu với thiết kế của Zaha Hadid là sự khác lạ và lôi cuốn về thị giác. Vẫn là thế mạnh về không gian, dường như không có ranh giới của từng phần trong tổ hợp kiến trúc này. Sự chuyển động, kết nối, đồng nhất, tương phản là điều dễ nhận thấy ở công trình. Hadid đã mang cái mới lạ, cá tính về kiến trúc bằng lối sử dụng góc nghiêng, mảng đặc rỗng và ánh sáng theo một cách riêng để thay đổi tính đơn điệu trong thiết kế bãi đậu xe và nhà ga hiện nay. Đặc biệt, ở đây bà sử dụng nhiều “vectơ” hay còn gọi là những đoạn thẳng có hướng như ý tưởng về sự chuyển động luân phiên, tức thời của luồng giao thông liên tục. Phương án thiết kế mặt bằng bãi đậu xe và nhà ga là sự sắp xếp chồng lên nhau, đan xen vào nhau giữa các dải đường tạo nên sự chuyển động liên tục. Những dải này là các đường chuyển động của ôtô, tàu điện, xe đạp và người đi bộ. Mỗi một cái đều có quỹ đạo và đường riêng mang tính cố định. Sự chuyển tiếp giữa các phương tiện giao thông (từ ôtô sang tàu điện hay từ tàu hoả sang tàu điện) được thể hiện bằng sự thay đổi vật liệu và không gian của nhà ga với cảnh quan xung quanh. Bãi đậu xe được chia ra làm hai phần với tổng cộng 700 chỗ đậu ôtô. Khu vực này được sắp xếp theo hướng bắc nam từ vị trí thấp nhất, uốn nhẹ theo đường ranh giới của khu đất. Không gian đậu xe được phân nhỏ thành nhiều phần, mỗi phần có một cột đèn màu đen đặt theo chiều đứng. Tương phản với những đường kẻ trắng trên mặt đất và bề mặt bêtông sẫm màu. Những cột đèn này có tác dụng phân chia không gian đậu xe bằng màu đen của thân cột dùng cho ban ngày và ánh sáng huỳnh quang nhẹ vào buổi tối. Toàn bộ những cột đèn này được cố định về chiều cao và độ nghiêng đồng nhất so với mặt sàn. Thêm một lần nữa khái niệm về sự tương phản giữa động và tĩnh của đối tượng được nhắc lại trong toàn bộ tỷ lệ của công trình. Khu vực nhà ga được thiết kế khá đơn giản và hiện đại, với gam màu chủ đạo là trắng xám của bêtông và sắt thép. Không gian chức năng bao gồm không gian chờ, kho chứa xe đạp, nhà vệ sinh, bán vé và cửa hàng. Mỗi một chi tiết trong công trình đều có sự thống nhất. Cảm nhận chung là sự thay đổi về góc theo chiều đứng như khối bêtông, cột, ghế băng, thùng rác… Hadid không sử dụng góc vuông, mà tất cả đều là góc nhọn hoặc góc tù – một trong những đặc trưng rõ nét nhất ở công trình kiến trúc của bà. Chính yếu tố này làm nên sức hấp dẫn về thị giác, bởi sự đa dạng đó làm biến đổi không gian trong từng góc nhìn.
Thêm vào đó, với cách biến hoá không gian bằng ba đường “vectơ” khác nhau làm tăng khả năng xử lý về mặt không gian một cách thông minh và sáng tạo. Một vectơ là những đoạn thẳng màu trắng với chức năng ngăn cách giới hạn vị trí đậu xe, chúng giống như những đường ánh sáng chạy dọc trên mặt sàn. Vectơ thứ hai là những trang thiết bị hay đèn huỳnh quang dùng để chiếu sáng cho trạm chờ. Vectơ cuối cùng là những khe sáng trên tấm trần bêtông, tạo ra những vạch sáng chuyển động theo thời gian chiếu sáng của mặt trời. Sự thay đổi về hướng vectơ trên tổng thể của công trình vẫn theo một chiều chuyển động từ bắc đến nam, càng tăng thêm sự đồng nhất cho toàn bộ khu vực bãi đậu xe và trạm chờ. Ý tưởng về những “vectơ” này tạo cảm giác mạnh và rõ ràng hơn về không gian và chiều hướng. Khái niệm về những chiếc ôtô giống như là một đối tượng mang tính chất thay đổi, chuyển động giống như từ trường của nam châm quanh những vạch kẻ trắng nằm trên mặt “tarmac” màu đen (tarmac là mặt đường được tạo bởi đá dăm và nhựa đường). Toàn bộ bãi đậu xe và nhà ga tàu điện là sự tổ hợp giữa mặt bằng sàn, hiệu quả ánh sáng và không gian. Bằng sự khớp nối mạch lạc, chuyển tiếp giữa không gian cảnh quan và không gian công cộng bên trong với mong muốn tạo ra một khái niệm “môi trường tự nhiên” bằng nhân tạo. Làm mờ đi ranh giới giữa tự nhiên và môi trường nhân tạo, hướng đến sự phát triển đời sống của thành phố. Bãi đậu xe và trạm chờ của thành phố Strasbourg như một ví dụ sinh động về tính linh hoạt trong thiết kế khi bỏ qua những khái niệm mang tính nguyên tắc. Dù là bãi đậu xe hay trạm tàu điện thì Hadid vẫn có thể tạo ra được sự mới mẻ và độc đáo cho công trình. Công trình: Bãi đậu xe và trạm cuối (thành phố Strasbourg, Pháp) - Equerre d´Argent special mention, 2001 Bài: KTS Vũ Thị Nam Bình (CVUT Praha)
|
